ကမ္ဘာ့မြေပုံတွင်ဖော်ပြထားသော အမည်များနှင် ကွဲပြားသောနိုင်ငံ (11) နိုင်ငံ
ကျွန်တော်တို့မြင်တွေ့လေ့ရှိတဲ့ ကမ္ဘာ့မြေပုံပေါ်မှ နိုင်ငံနှင့်ဒေသအမည်များဟာ ထိုဒေသမှာနေထိုင်တဲ့လူမျိုးများပေးထားသော မူလအမည်များနှင့် ကိုက်ညီလေ့မရှိကြပါဘူး။ ယခုအခါမှာတော့ ကျွန်တော်တို့ Greenlandကဲ့သို့သော မထင်ရှားသောနိုင်ငံအချို့အကြောင်းကို ဖော်ပြလိုက်ရပါတယ်။
မူလအမည်များနှင့်ခြားနားသော နိုင်ငံအမည်များဆိုတဲ့ ဒုတိယမြောက်စုစည်းတင်ဆက်မှုဖြစ်ပါတယ်။
Austria
နိုင်ငံရဲ့အမည်ဟာ ရှေးဂျာမန်စကားလုံး Ostrrîchi-အရှေ့ပိုင်းဒေသမှ ဆင်းသက်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ “ဩစတြီးယား” ဟူသော စကားလုံးသည် နိုင်ငံရဲ့ မူလအမည်၏ လက်တင်ဗားရှင်းဖြစ်ပါတယ်။ဒါဟာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေးလှပါတယ်။အမှန်မှာ ဂျာမာန်ဘာသာတွင် “ost”သည် လက်တင်ဘာသာအရ အရှေ့ဖြစ်ပြီး “auster”မှာ တောင်ဘက်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။
Armenia
“အာမေနီးယား”ဟူသော ဒေသ၏ မူလအစအမည်မှာ ရှေးဟောင်းအမည် Armiလို့ ခေါ်ဆိုကြပါတယ်။ တခြားအဆိုအရ ထိုနာမည်ဝှက်မှာ နိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံးဘုရင်ဖြစ်သူ “ Arame” ဟူသော အမည်မှ ဖြစ်တည်လာပါတယ်။ အလယ်ခေတ်နှစ်ဝက်တွင် နိုင်ငံရဲ့အမည်ကို Hayastan လို့ပြောင်းလဲခေါ်ဆိုကြခဲ့ပါသေးတယ်။
ထိုအမည်ရဲ့ မူလအစမှာလည်း versionပြောင်းများစွာရှိခဲ့ပါတယ်။ အဆိုတစ်ခုအရ ထ်ိုအမည်သည် ၁၄၉၂ BCEစစ်ပွဲတွင် ဗာဗုလုန်လုရင်၏စစ်တပ်ကို အနိုင်ရရှိခဲ့သော အာမေနီးယားလူမျိုးခေါင်းဆောင် Haykမှ ဆင်းသက်လာကြတယ်လို့ ဆိုကြပြန်ပါတယ်။
Bhutan
“ဘူတန်”ဟူသော စကားလုံးသည် တိဗက်ဘာသာစကားမှဆင်းသက်လာပြီး တိဗက်၏ဆင်ခြေဖုံးဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော “bod”(တိဗက်) နှင့် “anta”(မြို့စွန်)တို့မှ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်လာတယ်လို့ လူအများယုံကြည်ကြပါတယ်။ ထိုအမည်သည် တိဗက်ဘာသာစကားမှ အိန္ဒိယဘာသာစကားတစ်ချို့အဖြစ်ကူးပြောင်းသွားပြီး နောက်ဆုံးတွင် “ဘူတန်”ဟူသော အမည်အဖြစ်ပြောင်းလဲခဲ့ပါတယ်။ လက်တွေ့မှာတော့ နိုင်ငံကို Druk Yulဟု ခေါ်ဆိုနိုင်ပြီး “မိုးကြိုးနဂါး၏မြေ” လို့ ဘာသာပြန်နိုင်ပါတယ်။
Germany
ဂျာမနီဟာ ကမ္ဘာပေါ်ရှိမတူညီတဲ့နိုင်ငံ ဘာသာစကားများအလိုက် အမည်ခေါ်ဆိုပုံများခြားနားတဲ့နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ ပြင်သစ်ဟာ ဂျာမနီကို Allemagneဟု လည်းကောင်း၊
ဖင်လန်က Saksa ၊ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံကတော့ Tysklandဟု ခေါ်ဆိုပြီး ပိုလန်ကတော့ Niemcyဟု အသီးသီးခေါ်ဆိုကြပါတယ်။တစ်ချိန်ထဲမှာပဲ ဂျာမန်လူမျိုးတွေကတော့ သူတို့ရဲ့နိုင်ငံကို Deutschland လို့ခေါ်ကြပါတယ်။ အဆိုအရထိုစကားလုံးသည် Proto-Germanic စကားလုံးÞeodisk [θeodisk] သို့ပြန်သွားပြီး“ လူများနှင့်ဆက်နွှယ်သော” ဟု ဆိုလိုပါတယ်။
အခြားဘာသာစကားများတွင်ထိုနယ်မြေများတွင်နေထိုင်သောမျိုးနွယ်စုများ၏အမည်များကြောင့်နိုင်ငံ၏အမည်များထင်ရှားခဲ့တယ်လို့ဆိုကြပါတယ်။ “ ဂျာမနီ” ဟူသောစကားလုံးသည်ဆဲလ်တစ်စကားလုံး“ gair” မှဆင်းသက်လာပြီး“ အိမ်နီးချင်း” ဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။
GreenLand
Greenland ဟူသောအမည်ကိုနော်ဝေနွယ်ဖွား Icelander Erik the Red မှအမည်တွင်ေစခဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ သူသည် ဒေသတစ်ခုလုံးကို အစိမ်းရောင်ဟူသောအမည်သတ်မှတ်ရန်မဖြစ်နိုင်သော်လည်း လူအများအပြားလာရောက်နေထိုင်ကြရန် မျှော်လင့်ခဲ့ပါတယ်။ထိုဒေသနေတိုင်းရင်းသားများ ၏Greenlandic ဘာသာစကားသည် Kalaallit Nunaat (“ Kalaallit ၏မြေ”) ဖြစ်ပါတယ်။ Kalaallit သည်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်းဒေသတွင်နေထိုင်သော Greenlandic Inuit လူမျိုးများဖြစ်ပါတယ်
Morocco
“မော်ရိုကို နိုင်ငံကို al-mamlaka al magribiyya ဟု
ခေါ်ဆိုပါတယ်။ အတိုကောက်အားဖြင့် စာသားအရ
“The Westem Kingdom” ဟုလည်းခေါ်သည်။
“Maghreb”ကို အာရပ်ဘာသာဖြင့် “နေထွက်ရာနိုင်ငံ”ဟု
အဓိပ္ပါယ်ရပြီး, အာဖရိကအနောက်မြောက် ကမ်းရိုးတန်းတွင်
၎င်း၏ ပထဝီတည်နေရာကို ပေးထားခြင်းဖြစ်သည်။
မော်ရိုကိုဟူသောအမည်သည် ပြင်သစ်ဘာသာစကားမှ ဆင်းသက်လာပြီး ထိုစကားလုံးသည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏မြို့တော် “Marrakech”မှ ထွက်ပေါ်လာသည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေအများဆုံးအရ
“Amur akush” ဆိုသော Berber စကားလုံး “နိုင်ငံ၏ဘုရားသခင်” မှ ပြောင်းလဲဖြစ်တည်လာသည်။
Northern Ireland
အိုင်းရစ်ဘာသာစကားအရ ထိုနိုင်ငံကို “Tuaisceart Eireann” ဟုခေါ်ဆိုပြီး “မြောက်ဘက်ကျွန်းနိုင်ငံ” လိုဘာသာပြန်နိုင်ပါသည်။
North Korea
ကိုရီးယား ဘာသာစကားဖြင့် နိုင်ငံ၏အမည်ကို
“Joseon”ဟု ခေါ်ပြီး တောင်းပိုင်းနှင့်ဆက်သွယ်မူမရှိပါ။
ယေဘုယအားဖြင့် တောင်ပိုင်းနှင့်မြောက်ပိုင်း ခွဲခြားထားခြင်းသည်
ကိုရီးယားတွင်သာ ရှိသည်။ကိုရီးယားနိုင်ငံနှစ်ခု၏ ခေါ်ဆိုပုံများမှာ
မတူညီပါ။ တောင်ကိုရီးယားကို ” Hanguk” ဟုခေါ်ဆိုကြသည်။
Kim ll-Sung နှင့် ကိုရီးယားစစ်ပွဲ မနိုင်မှီတည်းက “Joseon”ဟုသော အမည်တည်ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
၎င်းပြည်နယ် ထွန်းကားစဉ်က အုပ်ချုပ်သူ မင်းဆက်၏
အမည်ဖြစ်သည်။ဒါ့အပြင် တရုတ်စာလုံးနဲ့ရေးထားတဲ့ “Joseon” ဆိုတဲ့ စကားလုံးသည်”နံနက်ခင်း၏သာယာသောမြေ”
ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။
Wales
Welsh နိုင်ငံကို Cymru [ˈkəmrɨ] ဟုခေါ်သည်။ ၎င်းသည်“ နိုင်ငံ့သားချင်းများ” ဟုအဓိပ္ပာယ်ရသော“ combrogi” ဟူသောစကားလုံးမှဆင်းသက်လာသည်။ အင်္ဂလိပ်စကား“ Wales” နှင့်“ Welsh” တို့သည် Old English root မှဆင်းသက်လာသော Proto-Germanic Walhaz ၏မျိုးရိုးမှဆင်းသက်လာသည်။ ဤနယ်မြေတွင်နေထိုင်သော Gaulish လူမျိုးများ၏အမည်မှဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
Sweden
ဆွီဒင်နိုင်ငံ၏အမည်မှာ Sverige [ˈsvæ̌rjɛ] (Svea နှင့် rike ဟူသောစကားလုံးများပေါင်းစပ်ထားသော) ဖြစ်ပြီးစာသားအရ“ ဆွီဒင်ပြည်” ဖြစ်သည်။
Scotland
Gaelic တွင်စကော့တလန်လူမျိုးများ သည်သူတို့၏နိုင်ငံကို“ Alba” ဟုခေါ်သည်။ ရှေးဂရိလူမျိုးများနှင့်ရောမလူမျိုးများက၎င်းတို့အားလုံးကိုလက်ရှိတွင်ဗြိတိန်နိုင်ငံ Albion ဟုခေါ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင်ထိုနာမည်သည်ခေတ်သစ်စကော့တလန်နယ်မြေနှင့်သာသက်ဆိုင်ခဲ့သည်။ “ Alba” ဟူသောစကားလုံးသည် Indo-European root တွင်“ white” ကိုအခြေခံသည်။ ဒိုဗာ၏အဖြူရောင်ကမ်းပါးများကြောင့်ဤနာမည်ထင်ရှားခဲ့သည်။
အင်္ဂလိပ်စကား“ စကော့တလန်” နှင့် ပတ်သက်၍ ၎င်းသည်ဂရိစကားလုံး skotos မှဆင်းသက်လာပြီး“ အမှောင်ထု၊ အမှောင်ထု” နှင့်ဤမြေ၌နေထိုင်သောမျိုးနွယ်စုများကို“ skot” ဟုခေါ်သည်။
Source Brightside
Written One Daily Media